Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi - BLHS 2015 - Phân tích

Mục lục

0.1 Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là gì?

1 CĂN CỨ PHÁP LÝ
2 CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH
3 HÌNH PHẠT

Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là gì?

Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ; hoặc giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

CĂN CỨ PHÁP LÝ

Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017

Điều 142: Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;

b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Có tính chất loạn luân;

b) Làm nạn nhân có thai;

c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

d) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

đ) Phạm tội 02 lần trở lên;

e) Đối với 02 người trở lên;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Có tổ chức;

b) Nhiều người hiếp một người;

c) Đối với người dưới 10 tuổi;

d) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

đ) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

e) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH

Khách thể

Hành vi phạm tội đã xâm phạm quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của trẻ em, làm ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến thuần phong mỹ tục đồng thời, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường về tâm, sinh lý của người bị hại.

Tuổi của nạn nhân là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Đối với nạn nhân từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phải xác định việc giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân, còn đối với nạn nhân dưới 13 tuổi thì dù nạn nhân có đồng ý hay không đồng ý giao cấu thì người phạm tội vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

Việc xác định tuổi của người bị hại trên cơ sở giấy khai sinh của họ nếu trường hợp mất giấy khai sinh hoặc không có giấy khai sinh thì các cơ quan tiến hành tố tụng phải áp dụng tất cả các biện pháp có thể được, để xác định tuổi thật của người bị hại. Cuối cùng nếu không còn cách nào để xác định tuổi thật của người bị hại, thì theo nguyên tắc có lợi cho người phạm tội.

Mặt khách quan

Hành vi khách quan

Hành vi dùng vũ lực:

+ Hành vi dùng vũ lực là nhằm giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người bị tấn công. Thường là dùng sức mạnh vật chất như: Vật lộn, giữ chân tay, bịp mồm, bóp cổ, đánh đấm,… nhằm đè bẹp, làm tê liệt sự kháng cự của người bị hại để người phạm tội thực hiện được việc giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

+ Tuy nhiên, thực tế xảy ra trường hợp người phạm tội đã dùng vũ lực tới mức làm cho người bị hại bất tỉnh nhưng chưa chết, sau khi người phạm tội đã thỏa mãn dục vọng thì người bị hại chết. Trường hợp này, ngoài tội hiếp dâm, người dưới 16 tuổi, người phạm tội còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người.

– Đe dọa dùng vũ lực:

+ Đe doạ dùng vũ lực là hành vi của một người dùng lời nói hoặc hành động uy hiếp tinh thần của người khác, làm cho người bị đe doạ sợ hãi như: doạ giết, doạ đánh, doạ bắn… làm cho người bị hại sợ hãi phải để cho người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác trái với ý muốn của mình.

– Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân:

+ Là trường hợp nạn nhân rơi vào tình trạng nếu như bị người khác giao cấu thì không thể chống cự lại được. Tình trạng này, có thể do chính người phạm tội tạo hoặc từ chính nạn nhân như việc lợi dụng nạn nhân bại liệt, bệnh tật để thực hiện hành vi.

– Thủ đoạn khác:

+ Là những thủ đoạn ngoài những hành vi đã được quy định trong cấu thành ( dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân). Đây là quy định mở nhằm đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống loại tội phạm này. Những thủ đoạn mà người phạm tội thực hiện hoặc lợi dụng phải là những thủ đoạn nhằm đưa người bị hại lâm vào tình trạng không còn khả năng làm chủ bản thân như: cho uống thuốc kích dục hoặc lợi dụng sự kém hiểu biết của nạn nhân để thực hiện hành vi giao cấu,quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân.

Hậu quả và mối quan hệ nhân quả

– Hành vi hiếp dâm xâm phạm quyền tự do tình dục của con người, xác định được việc thực hiện xong hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác trong tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi không nên được xem là căn cứ để xác định chủ thể thực hiện tội phạm đã phạm tội.

– Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là tội cấu thành hình thức, tức là trong ý chí của chủ thể thực hiện hành vi phải thể hiện mong muốn giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân. Các hành vi để thực hiện được ý đồ đó trên thực tế phải được diễn ra trước, hành vi giao cấu và hành vi quan hệ tình dục khác không nhất thiết phải ở tình trạng hoàn thành mà có thể được diễn ra ở giao đoạn chuẩn bị, phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành hoặc phạm tội chưa đạt đã hoàn thành.

– Mục đích cuối cùng là thỏa mãn nhu cầu tình dục trái ý muốn đối với nạn nhân, để đánh giá điều này rất khó khăn. Nên trên thực tế việc đánh giá hậu quả chỉ cần dựa vào việc đối tượng đã thực hiện đủ các thủ đoạn, hành vi trước giao cấu, hành vi quan hệ tình dục khác và thể hiện rõ mục đích giao cấu, thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác là đã đủ cấu thành tội phạm đối với tội hiếp dâm.

Chủ thể:

Chủ thể của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là cá nhân. Cá nhân đó phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Bên cạnh đó, về độ tuổi, chủ thể của tội phạm này phải là người từ đủ 14 tuổi trở lên. Quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có một số điểm mới so với quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999.

Trong đó, cùng với việc mở rộng hành vi khách quan (hành vi quan hệ tình dục khác), quy định “người nào” trong tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi cần được hiểu rộng hơn, tức là “chủ thể của tội hiếp dâm không chỉ là nam mà còn có thể là nữ, người đồng tính”. Như vậy, chủ thể của tội hiếp dầm người dưới 16 tuổi là nam hoặc nữ, hoặc người đồng tính, từ đủ 14 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự.

Mặt chủ quan

Người phạm tội thực hiện hành vi này với lỗi cố ý.

HÌNH PHẠT

Hình phạt chính	Khoản 1 Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)	Người nào thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều 142 thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
	Khoản 2 Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)	Người nào thực hiện hành vi được mô tả trong cấu thành tăng nặng thuộc các trường hợp tại khoản 2 Điều 142 thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
	Khoản 3 Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)	Người nào thực hiện hành vi được mô tả trong cấu thành tăng nặng thuộc các trường hợp tại khoản 3 Điều 142 thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Hình phạt bổ sung	Khoản 4 Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)	Người phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi ngoài các hình phạt chính như đã nêu trên còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Luật sư Hình sự - Quảng Ngãi — Luật sư Hình sự – Quảng Ngãi

Khuyến nghị của Luật sư Quảng Ngãi .org

1. Bài viết nêu trên được Luật sư Quảng Ngãi .org thực hiện nhằm mục đích tham khảo, nghiên cứu khoa học, phổ biến kiến thức pháp luật.
2. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, vui lòng liên hệ với Luật sư Quảng Ngãi .org qua hotline 0905 333 560, Email: info@luatsuquangngai.org