Chuyển khoản tiền cho vay không có giấy vay: Có đòi lại được không

Mục lục

Vay tiền không giấy tờ có phải là giao dịch hợp pháp?
Làm sao chứng minh đã cho vay nếu chỉ chuyển khoản?
Có thể khởi kiện đòi nợ không?
Kết luận

Trong thực tiễn, nhiều cá nhân vì tin tưởng nhau đã cho vay tiền chỉ bằng cách chuyển khoản qua ngân hàng mà không lập bất kỳ giấy tờ vay nợ nào. Đến hạn trả, người vay không thực hiện nghĩa vụ, người cho vay lo ngại việc đòi lại số tiền đã chuyển sẽ gặp khó khăn vì thiếu “giấy trắng mực đen”. Vậy trong trường hợp này, pháp luật có cho phép đòi lại khoản tiền đã chuyển không? Bài viết sau sẽ phân tích rõ dưới góc nhìn pháp lý.

Vay tiền không giấy tờ có phải là giao dịch hợp pháp?

Theo Điều 119 Bộ luật Dân sự năm 2015, giao dịch dân sự có thể được xác lập bằng lời nói, văn bản, hành vi cụ thể hoặc thông điệp dữ liệu (chẳng hạn tin nhắn, email, giao dịch điện tử). Pháp luật không bắt buộc mọi hợp đồng vay tiền đều phải lập thành văn bản, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có yêu cầu cụ thể.

Ngoài ra, theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa bên cho vay và bên vay, theo đó bên cho vay giao tài sản và bên vay có nghĩa vụ hoàn trả tài sản cùng loại, số lượng, chất lượng, kèm theo lãi nếu có thỏa thuận.

=> Như vậy, việc chuyển khoản để cho vay, dù không có giấy vay tiền, vẫn có thể được công nhận là giao dịch dân sự hợp pháp nếu các bên đã có thỏa thuận về việc vay và đã thực hiện việc chuyển giao tài sản (tiền).

Làm sao chứng minh đã cho vay nếu chỉ chuyển khoản?

Khi xảy ra tranh chấp, bên cho vay có nghĩa vụ chứng minh khoản tiền chuyển khoản là khoản cho vay, chứ không phải tặng cho, thanh toán dịch vụ hay giao dịch khác. Căn cứ pháp lý để chứng minh có thể bao gồm:

– Sao kê hoặc xác nhận giao dịch ngân hàng

Việc chuyển tiền qua ứng dụng ngân hàng điện tử (Internet Banking) có thể được xác minh bằng cách:

In sao kê tài khoản có thể hiện nội dung chuyển tiền, nếu có ghi rõ mục đích như “cho vay”, “vay tiền”, “trả nợ” sẽ rất thuận lợi.
Xin xác nhận của ngân hàng về giao dịch chuyển khoản, có đóng dấu xác nhận, đặc biệt nếu thực hiện tại quầy giao dịch.

– Tin nhắn, ghi âm, email

Các tin nhắn trao đổi, email, cuộc gọi ghi âm trong quá trình vay tiền có thể là chứng cứ quan trọng:

Nếu có nội dung như “Anh cho em vay 100 triệu”, “Bao giờ trả tiền?”, “Em sẽ trả lãi vào cuối tháng”… thì đây là căn cứ thể hiện ý chí vay và thỏa thuận giữa các bên.
Cần in các tin nhắn, lập vi bằng điện tử hoặc cung cấp bản ghi âm kèm theo tường trình để nộp cho Tòa án.

– Lời khai của người làm chứng

Trường hợp có người chứng kiến việc thỏa thuận hoặc biết rõ khoản vay, người đó có thể:

Làm chứng và ký xác nhận vào văn bản,
Hoặc lập lời khai tại Ủy ban nhân dân hoặc cơ quan công chứng để làm rõ mối quan hệ vay mượn.

Có thể khởi kiện đòi nợ không?

Câu trả lời là có. Theo khoản 1 Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, bên vay có nghĩa vụ trả đủ số tiền khi đến hạn. Dù không có giấy vay, nhưng nếu có đủ căn cứ chứng minh rằng có giao dịch vay tài sản thì người cho vay hoàn toàn có quyền:

Gửi yêu cầu trả nợ tới người vay,
Và nếu không được thanh toán, có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo thủ tục tố tụng dân sự.

Đồng thời, cần lưu ý thời hiệu khởi kiện là 03 năm kể từ thời điểm quyền và lợi ích bị xâm phạm, theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015. Do đó, nếu bị bên vay cố tình dây dưa, người cho vay nên nhanh chóng thu thập chứng cứ và thực hiện thủ tục khởi kiện trong thời hiệu.

Kết luận

Chuyển khoản tiền cho vay mà không lập giấy tờ là hành vi pháp lý tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhưng không đồng nghĩa với việc người cho vay mất quyền đòi nợ. Nếu người cho vay có đủ tài liệu, chứng cứ chứng minh giao dịch thực tế, bao gồm sao kê ngân hàng, tin nhắn, ghi âm hoặc lời khai nhân chứng, thì hoàn toàn có thể khởi kiện đòi lại tiền thông qua Tòa án.

Để tránh tranh chấp, người dân nên lập giấy vay tiền hoặc ít nhất ghi rõ nội dung chuyển khoản và lưu giữ mọi tài liệu, thông tin trao đổi liên quan đến khoản vay.

Khuyến nghị của Luật sư Quảng Ngãi .org

1. Bài viết nêu trên được Luật sư Quảng Ngãi .org thực hiện nhằm mục đích tham khảo, nghiên cứu khoa học, phổ biến kiến thức pháp luật.
2. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, vui lòng liên hệ với Luật sư Quảng Ngãi .org qua hotline 0905 333 560, Email: info@lcalawfirm.vn