Mục lục
Trong thực tế, nhiều người hỏi “công ty có tổng thu nhập dưới 1 tỷ/năm thì thuế TNDN mấy %?” nhưng pháp luật hiện hành không xác định thuế suất theo “tổng thu nhập/lợi nhuận”. Theo quy định mới, thuế suất 15% và 17% được xác định theo tổng doanh thu năm (không phải tổng thu nhập). Vì vậy, muốn xác định đúng thuế suất, cần làm rõ doanh nghiệp đang nói đến “doanh thu” hay “thu nhập”.
1. Thuế suất TNDN áp dụng bao nhiêu % nếu “dưới 1 tỷ/năm”?
1.1. Nguyên tắc: thuế suất 15%/17% căn cứ theo “tổng doanh thu năm”
Theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, thuế suất được quy định theo tầng doanh thu:
- 20%: thuế suất phổ thông (trừ trường hợp được áp dụng mức khác).
- 15%: áp dụng với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 03 tỷ đồng.
- 17%: áp dụng với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 03 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.
Kết luận đúng: Nếu “dưới 1 tỷ/năm” mà bạn đang nói là doanh thu dưới 1 tỷ/năm, thì doanh nghiệp thuộc ngưỡng doanh thu không quá 3 tỷ và về nguyên tắc sẽ áp dụng thuế suất 15% (trừ các trường hợp thu nhập/hoạt động phải xác định riêng hoặc thuộc diện đặc thù).
1.2. Cách xác định “tổng doanh thu” làm căn cứ áp dụng 15%/17% (theo Nghị định 320)
Tổng doanh thu làm căn cứ áp dụng 15% và 17% được xác định là tổng doanh thu từ bán hàng/cung cấp dịch vụ (không gồm giảm trừ), doanh thu tài chính và thu nhập khác trên phụ lục kết quả SXKD kèm tờ khai quyết toán TNDN của năm trước liền kề.
- Nếu năm trước liền kề hoạt động dưới 12 tháng thì doanh thu được quy đổi: (doanh thu thực tế / số tháng hoạt động) × 12.
- Nếu doanh nghiệp mới thành lập trong kỳ tính thuế và dự kiến doanh thu không quá 3 tỷ hoặc không quá 50 tỷ thì được tạm nộp theo quý tương ứng mức 15% hoặc 17%; khi quyết toán nếu doanh thu thực tế không đạt điều kiện thì phải nộp bổ sung và tiền chậm nộp theo luật quản lý thuế.
2. Phương pháp tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
2.1. Công thức chung
Số thuế TNDN phải nộp trong kỳ tính thuế được xác định theo công thức:
Thuế TNDN phải nộp = Thu nhập tính thuế × Thuế suất
2.2. Trường hợp tính theo tỷ lệ % trên doanh thu
Luật cho phép Chính phủ quy định trường hợp thuế TNDN được tính theo tỷ lệ % trên doanh thu. Một trường hợp điển hình là: doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ nhưng xác định được doanh thu mà không xác định được chi phí, thu nhập của hoạt động SXKD.
3. Thu nhập chịu thuế, thu nhập tính thuế và bù trừ thu nhập chịu thuế
3.1. Thu nhập tính thuế được xác định như thế nào?
Luật quy định: Thu nhập tính thuế được xác định trên cơ sở thu nhập chịu thuế, trừ thu nhập được miễn thuế và cộng/trừ các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định.
3.2. Thu nhập chịu thuế và nguyên tắc “gộp” theo hoạt động
Trường hợp doanh nghiệp có nhiều hoạt động SXKD trong kỳ tính thuế, thì thu nhập chịu thuế từ hoạt động SXKD là tổng thu nhập của tất cả các hoạt động.
3.3. Bù trừ lỗ trong kỳ tính thuế (và các ngoại lệ quan trọng)
Nếu doanh nghiệp có hoạt động SXKD bị lỗ thì được bù trừ số lỗ vào thu nhập chịu thuế của các hoạt động SXKD có thu nhập (do doanh nghiệp tự lựa chọn), nhưng có 2 ngoại lệ lớn cần lưu ý:
- Ngoại lệ 1: Lỗ từ chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư thì không được bù trừ với thu nhập chịu thuế của hoạt động SXKD đang được hưởng ưu đãi thuế.
- Ngoại lệ 2: Thu nhập từ chuyển nhượng dự án/quyền tham gia dự án thăm dò–khai thác–chế biến khoáng sản, hoặc chuyển nhượng quyền thăm dò–khai thác–chế biến khoáng sản phải xác định riêng để kê khai nộp thuế, không được bù trừ lỗ/lãi với hoạt động SXKD trong kỳ.
4. Tóm tắt trả lời nhanh theo đúng câu hỏi
- Nếu “dưới 1 tỷ/năm” là doanh thu: doanh nghiệp thuộc ngưỡng doanh thu không quá 3 tỷ ⇒ thuế suất 15% (theo quy định về thuế suất theo tổng doanh thu).
- Nếu “dưới 1 tỷ/năm” là thu nhập/lợi nhuận: không đủ để kết luận thuế suất; phải xem tổng doanh thu năm (và cách xác định doanh thu theo NĐ 320) để xác định 15% hay 17% hay 20%.
- Cách tính thuế phổ biến: Thu nhập tính thuế × Thuế suất. Nếu chỉ xác định được doanh thu mà không xác định được chi phí/thu nhập thì có thể áp dụng cách tính theo tỷ lệ % trên doanh thu trong các trường hợp luật cho phép.
Căn cứ pháp lý
- Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 số 67/2025/QH15: quy định thuế suất theo tổng doanh thu; căn cứ và phương pháp tính thuế; xác định thu nhập tính thuế.
- Nghị định 320/2025/NĐ-CP: quy định chi tiết thuế suất và cách xác định tổng doanh thu làm căn cứ áp dụng 15%/17%; quy định thu nhập chịu thuế và bù trừ thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế.
